Forum mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego

Jerzy Marian Nowiński
- tenor -
/ 1930 – 1989 /


Urodzony 1-go stycznia 1930 roku w Sosnowcu syn Władysława i Marii zd. Jaworska.
Znakomity śpiewak opery i operetki. Jeden z piękniejszych głosów minionego stulecia.
Artysta w 1953 roku zostaje zaangażowany w powstającym w tym czasie zespole „Śląsk”.
Przesłuchuje go, oraz z zachwytem przyjmuje do zespołu znakomity profesor założyciel zespołu Stanisław Haydna. W zespole „Śląsk” pozostaje przez dziesięć lat, będąc jego podporą
oraz wiodącym pierwszym solistą. Śpiewa w wielu krajach świata.
Następnie zaangażowany zostaje równocześnie w Operze Bytomskiej, Operetce Gliwickiej,
oraz w Teatrze Wielkim w Łodzi gdzie, kreuje pierwszoplanowe role. Zadziwiając swym
pięknym tenorowym głosem publiczność, krytyków teatralnych oraz operowych.
Śpiewa pierwszoplanowe role w „Tosce” Pucciniego, „Halce” Moniuszki, „Fauście”Gounoda, „Rigoletto” Werdiego, „Strasznym Dworze” Moniuszki, „Baronie Cygańskim” Straussa, Ptaszniku z Tyrolu” Straussa, „Cyrano de Bergerac” oraz wielu innych.
Kiedy sława Jerzego Nowińskiego sięga szczytu, rozśpiewany Jurek koncertuje wszędzie.
Tam, gdzie go zapraszają i chcą go słuchać. W latach siedemdziesiątych oraz na początku
lat osiemdziesiątych śpiewa w „Kabarecie – Operetce” założonym w Sosnowcu przez
artystę śpiewaka Alfreda Jarosz – Korczyńskiego. Koncertują przeważnie charytatywnie
w domach kultury, domach opieki, szpitalach, koncertują w kościołach, gdzie cały dochód
z koncertu przeznaczany był na potrzeby kościoła, dając „Koncerty Maryjne”.
Jego przepiękny i silny tenorowy głos rozbrzmiewał w wielu zakątkach Sosnowca, Zagłębia
oraz kraju. Karierę Jurka Nowińskiego oceniają i doceniają znawcy sztuki, opery i operetki.
Zawsze zgodnie - bo pozytywnie. Czołowy tenor Opery Bytomskiej Henryk Grychnik po latach stwierdza, że gdyby miał głos tak mocny i bohaterski jak Jurek Nowiński, to świat byłby jego – poszedłby śladem Jana Kiepury. Natomiast, profesor Stanisław Haydna zapytany
Co sądzi o Jurku Nowińskim odpowiedział cyt. „W Sosnowcu było dwóch wielkich tenorów,
Kiepura i Nowiński, żeby nie obrazić jednego lub drugiego to powiem – obaj byli najlepsi”.
Dodać mogę, że Janek Kiepura to sława, fortuna, ambasador Sosnowca w świecie.
Natomiast Jurek Nowiński sława, przepiękny głos, lecz życie mieszczanina. /koniec cytatu/.
Jako młody człowiek znałem Jurka Nowinskiego, zachwycałem się jego przepięknym
i silnym głosem. Słyszałem go w kościołach i na wielu koncertach, w których uczestniczyłem.
Prowadząc konferansjerkę w w/w kabarecie.
Jurek śpiewał w knajpach, lokalach, na ślubach i na ulicy, wszędzie tam, gdzie był potrzebny.
Jerzy Nowiński na zawsze pozostał wierny swojemu miastu i swemu społeczeństwu, z którego wyszedł. Po kilkuletniej chorobie, opuszczony i zapomniany przez wszystkich umiera w swoim
ukochanym mieście w Sosnowcu - 2-go sierpnia 1989 roku. Żegna go nieliczna rodzina oraz kilkuosobowe grono przyjaciół. Pochowany zostaje na cmentarzu przy Alei Mareckiego w Sosnowcu.


Opracował : Sławomir Korczyński

Ignacy Piotr Wilczyński urodził się 1 sierpnia 1901 roku w Gołczy p. Miechów w rodzinie Antoniny z Kowalskich i Stanisława Wilczyńskiego, który był organistą w kościele w Gołczy pod wezwaniem św. Franciszka Ksawerego. Pierwsze wzmianki o w/w parafii sięgają 1657 roku. Ignacy Wilczyński pierwszy kontakt z organami miał w Gołczy i tam zaczął naukę gry na organach. Po ukończeniu szkoły podstawowej Ignacy przeniósł się do szkoły w Miechowie, gdzie uczył się i pracował jako pomocnik organisty. Po uzyskaniu niepodległości przez Polskę, 1 września 1918 roku rozpoczął naukę w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Uzyskiwał bardzo dobre wyniki w nauce gry na organach i teorii. Po 9 latach nauki otrzymał w dniu 4 lutego 1928 roku świadectwo ukończenia konserwatorium. Świadectwo to jest do dzisiaj ozdobą archiwum rodzinnego. W Krakowie utrzymywał się z wynagrodzenia
za zastępstwa organistów w kościołach krakowskich, między innymi u św. Anny.
Następnie przyjął stanowisko organisty w bardzo starym kościele św. Bartłomieja
w Chlinie k/Żarnowca. Parafia istnieje od 1354 roku, w tym czasie proboszczem był
ks. Adam Iwiński (1915-1942).
W 1938 roku obejmuje stanowisko organisty w nowej parafii św. Andrzeja Boboli na Starym Sosnowcu gdzie proboszczem był ks. Jan Kiwacz. Zamieszkując na ulicy Jastrzębiej Nr 6. W tym czasie kościół św. Andrzeja Boboli mieścił się w auli szkoły podstawowej nr 20 przy ulicy Piłsudskiego, gdzie nie było organów, więc grał na fisharmonii. W czasie okupacji hitlerowskiej, stałe zatrudnienie pomagało Wilczyńskiemu i jego rodzinie przeżyć ten trudny czas wojny. Udzielał również w domu potajemnie lekcji gry na pianinie. Jednym z jego uczniów był zamieszkały na ulicy Pawiej Alfred Jarosz – Korczyński późniejszy artysta opery Wrocławskiej, Bytomskiej oraz Operetki Gliwickiej. Kolejnym miejscem zatrudnienia Ignacego Wilczyńskiego staje się, wymarzony kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny /obecna katedra/,w której rozpoczyna prace w 1945 roku. Kolejnym nowym miejscem zamieszkania Wilczyńskich jest dom przy ulicy Grabowej 13. Zaczyna organizować chór „Lutnia”. Próby chóru odbywały się w kancelarii parafialnej i w Sali „Caritasu” w piwnicy. Istniał w tym czasie zakaz władz PRL organizowania stowarzyszeń kościelnych. Oficjalnie chóru nie było a chórzyści należeli do chóru przy Poczcie w Sosnowcu.
Chór śpiewał na wszystkich uroczystościach kościelnych.
Msze św. uświetniali także soliści Opery Bytomskiej, pani Natalia Stokowacka, a stałym solistą był wspomniany wcześniej uczeń gry na pianinie, artysta śpiewak Alfred Jarosz - Korczyński. W późniejszym okresie chór łączył przyjemne z pożytecznym i wyjeżdżał do Jaroszowca lub Niegowonic i Czernej pod Krakowem gdzie śpiewał na mszy św. a resztę czasu chórzyści spędzali na spacerach po lesie. Z pracą organisty wiązało się także prowadzenie kancelarii polegające na ręcznym pisaniu wszystkich ksiąg cmentarnych
i przyjmowaniu petentów zgłaszających chrzty, pogrzeby i śluby.
Po 1956 roku działalność chóru ożywiła się. Organizowano w Domu Katolickim koncerty, przedstawienia, jasełka a nawet zabawy. Dochód z tych imprez przeznaczano na wyjazdy chóru na koncerty a także zakupienie jednolitych strojów dla chórzystów.
Ulubionym kompozytorem Wilczyńskiego był Sebastian Bach, w każdą niedzielę grał jego utwory, na przepięknych 50 głosowych organach zbudowanych przez słynną firmę krakowską Biernackich. Ponieważ organy były w nienajlepszym stanie technicznym, przekonał ks. Proboszcza Czesława Drożdża o konieczności remontu organów, czego dokonała firma z Krakowa. W czasie remontu organów z inicjatywy tego wspaniałego organisty, dobudowano 14 głosowe organy za głównym ołtarzem i połączono elektrycznie z głównym nowym manuałem. Dodatkowo zbudowano manuał dla tych organów w bocznej prawej nawie tak, aby nie trzeba było wchodzić na chór dla grania na tym instrumencie. Wilczyński, do czasu przejścia na emeryturę, czyli do 1975 roku, pracuje w parafii WNMP w Sosnowcu, prowadząc jednocześnie chór „Lutnia”. Będąc na emeryturze nie rozstawał się z muzyką. Dojeżdżał do kościoła w Jaroszowcu gdzie grał i uczył Stanisława Szotę, kandydata na organistę w tej parafii, a w swoim mieszkaniu do końca życia, grał na fisharmonii, umilając w ten sposób życie sobie
i rodzinie.
Zmarł 13 stycznia 1984 roku. Pochowany został na cmentarzu parafialnym przy Alei Mireckiego w Sosnowcu w obecności najbliższej rodziny, przyjaciół, artystów oraz chórzystów, którzy śpiewali swojemu dyrygentowi i mistrzowi organów.


Opracował
Sławomir Korczyński

Alfred Jarosz – Korczyński

/ baryton /

/1923 – 1986/

Urodził się 27.08.1923 r. w Sosnowcu, przy ul. Pawiej. Po ukończeniu szkoły średniej, uczęszczał do tajnej szkoły śpiewaczej , którą prowadziła prof. Ewa Horbaczewska. Uczelnia ta mieściła się w Sosnowcu, przy ul. Dęblińskiej. Wspomnieć należy, że pierwsze kroki stawiali tu również: Natalia Stokowacka, Marian Porębski, Marian Woźniczko i wielu innych. Alfred Jarosz – Korczyński kształcił się następnie u prof. Adama Didura oraz prof. Miłosławy Bursy w Krakowie. Odniósł wiele sukcesów na scenach Opery Wrocławskiej, gdzie m.in. śpiewał arię Janusza wraz z Marią Fołtyn w roli Halki, w roku 1954 roku. Następnie śpiewał w Operze Bytomskiej, u boku Bogdana Paprockiego, który do dziś wspomina kolegę Alfreda, jako znakomitego śpiewaka i przyjaciela. Przez szereg lat związany był z Operetką Gliwicką, gdzie wielokrotnie występował z primadonną, a zarazem ulubioną partnerką i przyjaciółką rodziny Wandą Pogańską oraz Marią Artykiewicz i Michaliną Growiec. Udzielał swojego pięknego barytonu w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. Nie sposób wymienić postaci wykreowanych przez artystę, ale kilka z nich warto przypomnieć. Zaczynając od najbardziej przez niego ulubionych: Janusz w „Halce”, Walenty w „Fauście”, Ottokar w „Baronie cygańskim”, Ronin w „Słomkowym kapeluszu”, Kanako Hilo w „Kwiecie Hawai”, Hrabia w „Krainie uśmiechu”, Figaro w „Cyruliku Sewilskim”, poprzez inne opery i operetki: „Paria”, „Czar Walca”, „Can – can”, „Cliwia”, „Tęcza Finiana”, „Wiktoria i Jej Huzar” i wiele innych, do spektakli teatralnych(we wspomnianym TZ, z którym A.J.K. był bardzo związany): „Stracone Zachody Miłości”, „Maria Stuart”, „Trokadero, czyli kocha każdy z nas” (tu wystąpił u boku słynnego artysty filmowego i śpiewaka Bolesława Mierzejewskiego), oraz ciesząca się wielkim sukcesem baśń muzyczna „Czarodziejska lampa Alladyna”. Współpracował również w latach 50-tych z Państwowym Przedsiębiorstwem Imprez Estradowych „Artos” w Katowicach, a następnie z Wojewódzką Agencją Imprez Artystycznych „Waja” w Katowicach. Za zgodą władz miejskich i wojewódzkich był założycielem i Kierownikiem Artystycznym „Kabaretu – Operetki”. Zatrudniał artystów operowych, operetkowych, dramatycznych i estradowych, tancerzy i muzyków, m. innymi: Halinę Laskiewicz – Radecką, Jana Walaszka, Zdzisława Wilgę, Leokadię Korczyńską, Jerzego Nowińskiego, Janusza Osińskiego, Henryka Czechowskiego, Zofię Jarończyk, Andrzeja Hołaja, Sławomira Korczyńskiego, Wincentego Grabarczyka, Jerzego Kopacza, Karola Kocha, Roberta Mikułę, Michalinę Growiec i zasługującego na szczególne wyróżnienie Jerzego Czarskiego oraz wielu innych. Kabaret działał na terenie całego kraju, ale przede wszystkim Zagłębia Dąbrowskiego. Siedzibą kabaretu był Pałac Dietla, przy ul. Żeromskiego. Alfred Jarosz – Korczyński był wielkim społecznikiem, organizował imprezy, z których dochód przeznaczał na cele charytatywne. Dawał darmowe koncerty w PKPS – ach oraz podczas okolicznościowych jubileuszów i świąt. Był przykładem nie tylko społecznika, ale także wielkiego miłośnika i krzewiciela kultury; inicjatora i opiekuna zespołów artystycznych i kabaretów amatorskich. Organizował w szkołach koncerty umuzykalniające (w szczególności była to muzyka operowa i operetkowa), a wraz z Marią Wolny – Różycką, wnuczką Ludomira Różyckiego, propagowali twórczość tego znanego kompozytora.
A.K.J. był człowiekiem, który kochał ludzi. Trafiał więc ze swoim kabaretem do chorych i cierpiących. Występował w domach starców, szpitalach, domach dziecka, wszędzie tam, gdzie byli potrzebujący. Wspierali go w tej działalności, z dużym zaangażowaniem – córka Leokadia i syn Sławomir.
Artysta organizował wiele koncertów na rzecz Kościoła, były to tzw. Koncerty Maryjne. Fundusze przekazywał w całości na renowację i odbudowę kościołów. Jednym z największych takich przedsięwzięć, był koncert w Klasztorze O.O. Cystersów 1968 roku, z okazji 750 rocznicy przybycia do Jędrzejowa Błogosławionego Wincentego Kadłubka. Wśród kościołów Zagłębia były to najczęściej: Parafialny, budowany wtedy przez Księdza Prałata św. Józefa Jansona kościół pw. Św. Andrzeja Boboli, gdzie często śpiewał z artystką Opery Bytomskiej i wspaniałą koleżanką Natalią Stokowacką, którą zawsze wspominał bardzo mile (akompaniował im przeważnie Ignacy Wilczyński), ulubiony przez niego kościółek kolejowy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, kościół na Pogoni, Sielcu, w Milowicach, w Klasztorze Sióstr Karmelitanek i wiele innych świątyń na terenie Polski.
Alfred Jarosz – Korczyński działa również na terenie kraju. Przykładem tego był wkład pracy artystycznej w tworzeniu „Teatru Ziemi Pienińskiej”, przy Uzdrowisku Szczawnica – Krościenko, gdzie wystawiono m.in. sztuki: „Janosik”, „Wesele Góralskie” oraz kabaret „Graj – Carek”. Teatr został zatwierdzony przez Urząd Wojewódzki w Nowym Sączu w 1974r. Aktor społecznik, jak go wszędzie nazywano, wiele godzin pracy i imprez, przeznaczył na rzecz Uzdrowiska. Za swe zaangażowanie w działalność w/w teatru otrzymał dyplom uznania od władz wojewódzkich Nowego Sącza, wręczony przez ówczesnego dyrektora Uzdrowiska dr Pawła Kuklińskiego.
Dziś naszym miastom brakuje takich artystów – społeczników, jakim był Alfred Jarosz-Korczyński, który wiele lat swojego życia artystycznego poświęcił dla społeczeństwa, dla miasta i kraju.
Alfred Jarosz-Korczyński zmarł nagle 04.06.1986 roku. Pochowany został na cmentarzu, przy Al. Mireckiego w Sosnowcu. Pogrzeb był wielką manifestacją; setki ludzi żegnały Artystę – Społecznika, m.in. przedstawiciele kultury, szkolnictwa, medycyny, górnictwa, hutnictwa, PKPS-ów i instytucji, z którymi współpracował, wielu księży, zgromadzenia zakonne oraz liczne rzesze społeczeństwa Sosnowca i okolicznych miast, a także przyjaciele z całej Polski.

Opracował : Sławomir Korczyński

Artur Żak napisał(a):Zdzisław Badocha
(ur. 22 marca 1923 r. w Dąbrowie Górniczej, zm. 28 czerwca 1946 r. w majątku Czernin) – żołnierz Armii Krajowej, w latach powojennych dowódca 2. szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK, ps. "Żelazny".

Był synem Romana Badochy, podoficera Korpusu Ochrony Pogranicza, i Wandy z domu Tylec. Dzieciństwo spędził w Czudzinie w powiecie Łuniniec. Prawdopodobnie w 1937 lub 1938 jego rodzina zamieszkała w Nowych Święcianach, co było związane ze służbą ojca w KOP. Badocha uczęszczał do Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w tym mieście. Od lutego 1938 należał też do ZHP do drużyny harcerskiej im. B. Głowackiego. W czerwcu 1942 rozpoczął działalność konspiracyjną w szeregach AK na Wileńszczyźnie. Został członkiem 23. Ośrodka Dywersyjnego Ignalino-Nowe Święciany. Przed majem 1943 objął dowództwo jednego z patroli 23. OD. Po wpadce i dekonspiracji od maja 1944 r. był żołnierzem plutonu sierż. Mieczysława Kitkiewicza ps. "Kitka" w 5. Wileńskiej Brygadzie AK pod dowództwem mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. "Łupaszko". Uczestniczył w walkach o wyzwolenie Wilna w ramach operacji "Ostra Brama". 6 lipca jego oddział przeszedł do Puszczy Grodzieńskiej, gdzie 23 lipca w okolicach miejscowości Porzecze został otoczony wraz z całą 5. Brygadą przez Sowietów. Brygadzie jednak udało się rozproszyć. Badocha wraz z innymi żołnierzami swojego plutonu przedostał się na początku sierpnia w rejon Białegostoku. Tam został wcielony do 4. zapasowego pułku piechoty, stacjonującego w Dojlidach. W październiku zdezerterował z niego i przyłączył się w Kieturykach do odtwarzanej przez mjr. Z. Szendzielarza 5. Brygady Wileńskiej.Na pocz. 1945 został dowódcą plutonu w 4. szwadronie por. Mariana Plucińskiego ps. "Mścisław". Odtąd nieprzerwanie uczestniczył w walkach z oddziałami KBW, UB, MO i LWP oraz NKWD. W kwietniu jego oddział operował w rejonie Bielska Podlaskiego, Białowieży i Hajnówki. W maju – po koncentracji 1. i 4. szwadronu w Oleksinie – przeszedł na lewy brzeg Bugu, gdzie jego oddział działał do początku września (głównie na obszarze powiatu Sokołów Podlaski). 22 maja dostał awans do stopnia kaprala, a 15 sierpnia – do stopnia podporucznika. 7 września w Stoczku rozkazem Komendy Okręgu Białostockiego AK oddziały 5. Brygady zostały zdemobilizowane. Prawdopodobnie na pocz. października Badocha odwiedził swoją rodzinę w Dąbrowie Górniczej, pozostawiając jej na pamiątkę kolekcję fotografii żołnierzy 5. Brygady z dedykacjami, a następnie pojechał na Wybrzeże Gdańskie do mjr. Z. Szendzielarza, który podporządkował się ppłk. Antoniemu Olechnowiczowi ps. "Pohorecki", komendantowi Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu AK. Na przełomie lutego i marca 1946 5. Brygada Wileńska wznowiła działania zbrojne. Podporucznik Badocha objął funkcję dowódcy patrolu bojowego. Na jego czele przeprowadził szereg akcji na terenie województwa gdańskiego i szczecińskiego. Na pocz. kwietnia – po reorganizacji 5. Brygady – został dowódcą 2. szwadronu. 6 kwietnia otrzymał od mjr. Z. Szendzielarza sygnet 5. Brygady za pełną poświęcenia i samozaparcia pracę w oddziale.

Działał wraz ze swoim szwadronem głównie na obszarze Borów Tucholskich. Do jego akcji należały m.in.:

5 kwietnia – rozbrojenie patrolu wojskowego i zdobycie 12 karabinów maszynowych;
4 maja – zlikwidowanie w Tleniu funkcjonariusza UBP z Drawska Jana Talpy i rozbrojenie posterunku SOK;
19 maja – rajd samochodem ciężarowym po powiecie starogardzkim i części kościerskiego i rozbrajanie posterunków MO w Kaliskach, Osiecznej, Osieku, Skórczu, Lubichowie, Zblewie i Starej Kiszewie (milicjanci byli puszczani wolno), ponadto w tej ostatniej miejscowości zostali rozstrzelani pracownicy miejscowej placówki UBP: doradca szefa UB w Kościerzynie lejtnant NKWD Piotr Szyniedzin, kierownik placówki UB Jerzy Fajer, pracownicy UB – Zygmunt Getczes i Michał Safian oraz członek PPR oraz ORMO i współpracownik UB Jan Kujach; szef PUBP w Skórczu sierż. Kisiel został puszczony wolno; dzięki radiu BBC o tej akcji dowiedziała się opinia społeczna za granicą;
21 maja - schwytanie i rozstrzelanie dwóch funkcjonariuszy PUBP z Koszalina - Edmunda Stankiewicza i Kazimierza Porczyka.
25 maja – starcie z grupą MO koło wsi Podjazdy w powiecie kartuskim, w wyniku którego poległ 1 milicjant i 1 funkcjonariusz UB (chor. Jan Szymczak), a 4 milicjantów zostało rannych.
Zawsze osobiście kwitował przejęcie rzeczy i sprzętu należącego do funkcjonariuszy MO i UBP.

W odpowiedzi na akcje 2. szwadronu władze komunistyczne skierowały przeciwko niemu duże siły UB, MO, KBW i wojska. Tymczasem ppor. Z. Badocha kontynuował swoje działania, przeprowadzając w pierwszych dniach czerwca wespół z pozostałymi szwadronami 5. Brygady akcje bojowe na posterunki MO w rejonie Dzierzgonia, Iławy i Sztumu. Po ich wykonaniu 2. szwadron zatrzymał się na odpoczynek we wsi Tulice koło Sztumu. 10 czerwca zaatakowała go grupa operacyjna UB i MO, w wyniku czego zginęło 2 funkcjonariuszy UB i 3 milicjantów (ponadto 3 milicjantów zostało rannych), a szwadronowi – dzięki umiejętnemu dowodzeniu przez ppor. Olgierda Christę ps. "Leszek" – udało się ujść. Ppor. Badocha został jednak ranny. Przewieziono go na leczenie do majątku Czernin koło Sztumu, administrowanego przez przedwojennego działacza kaszubskiego Ottomara Zielke, który na początku 1946 podjął współpracę z 5. Brygadą, zapewniając jej opiekę w podległych sobie majątkach. Badocha został jednak wkrótce zadenuncjowany przez aresztowaną wcześniej przez UB łączniczkę Reginę Żylińską ps. "Regina". 26 czerwca kilkunastoosobowa grupa operacyjna UB i MO z Malborka otoczyła majątek w celu aresztowania Badochy. Ten próbował wydostać się z okrążenia, ostrzeliwując się, ale zginął trafiony odłamkiem granatu. Miejsce jego pochówku jest nieznane. O okolicznościach śmierci jego rodzina dowiedziała się dopiero w latach 60.

15 maja 1946 mjr Z. Szendzielarz za zasługi i niezwykłe bohaterstwo przedstawił go do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari.

Obecnie upamiętniająca go tablica pamiątkowa znajduje się na ścianie kościoła w Czerninie.

http://podziemiezbrojne.blox.pl/2007/04 ... esc-1.html